Lineer potansiyometre olarak da bilinen lineer cetvel, bir tür konum sensörü olarak ifade edilebilir. Konum sensörleri bir nesnenin hareketini algılayarak bu hareketi uygun sinyallere dönüştürür. Aynı zamanda konum ölçen sensörler bir nesnenin mesafesini ya da yer değiştirme miktarını da ölçebilirler. Dönüştürülen elektrik sinyaller sayesinde hareketin hem yönü hem de genliği kolaylıkla ölçülmüş olur. Bu amaçla lineer cetvele ek olarak lineer enkoder, potansiyometre, döner sensörler gibi farklı komponentler kullanılabilir. Günümüzde en çok tercih edilen modeller arasında ise lineer cetveller ve lineer enkoderler bulunur. Bu ölçüm cihazları doğrusal hareketi yani lineer hareketi ölçmek ve göstermek için tercih edilir.
Teknik detayları ve çalışma prensibine bakmadan önce ilk olarak lineer cetvel nedir sorusunun cevabını vermek önemlidir. Bu ölçüm cihazları aynı zamanda potansiyometrik lineer cetvel ya da lineer cetvel potansiyometre adıyla da bilinir. Her ne kadar sektörde farklı isimlerle anılsa da bu ölçüm cihazları benzer prensiplere göre çalışır. Lineer cetvelin temel amacı, bir nesnenin hareketini ya da yer değiştirmesini ölçmektir. Bu cetveller analog olarak çalışır. Lineer enkoderle arasında en önemli fark da budur.
Birçok durumda lineer cetveller temassız lineer cetvel olarak da bilinir. Bu isim ölçümün temassız olarak yapılmasından gelmektedir. Bu cetvellerin ölçüm prensibi manyetostriktif olarak da tanımlanabilir. Bazı modeller elektrik kesilmesi gibi istenmeyen durumlarda pozisyon bilgisini kaybetmez. Bu sayede elektrik geri geldiği zaman en son pozisyon bilgisi bu ölçüm cihazında tutulmuş olur.
Kullanım alanları ele alındığı zaman lineer cetvelleri farklı alanlarda ve farklı uygulamalarda görmek mümkündür. Farklı modellere ve çeşitlere sahip olduğu için bu cetveller endüstrinin farklı alanlarında rahatlıkla kullanılabilir. En yaygın kullanım alanları arasında pres makinaları, bükme makinaları, manuel tezgahlar, robotik ambalajlama sistemleri, malzeme ambalajlama sistemleri, lineer yataklama sistemleri, otomasyon uygulamaları ve robotik uygulamaları yer alır. Seçilecek olan lineer cetvelin yapılacak olan uygulamayı ele alması büyük önem taşımaktadır.
Lineer cetvelin ne olduğu sorusunun ardından lineer cetvel ne işe yarar sorusunun cevabına bakmak da önemlidir. Bu ölçüm cihazının ne işe yaradığını anlamak, hangi alanlarda kullanıldığını ve uygulama tasarımının nasıl yapılacağını anlamaya yardımcı olur. Lineer cetveller özellikle ölçümün tekrar edilebilmesi noktasında çok iyi bir performans sergiler. Bu ölçüm cihazını kullanarak ölçüm tekrarlanabilir. Aynı zamanda dayanıklılık ve uzun kullanım ömrü açısından da bu ölçüm aletleri önemli bir avantaj sunar.
Lineer cetveller genellikle üç terminalli bir yapıya sahiptir. Ölçüm cihazında bulunan üç terminal ya da üç pim, voltaj değerini ayarlamak ve çıktı olarak regüle edilmiş voltaj vermek için tasarlanmıştır. Pimlerden bir tanesi hareket eden kızak sistemine bağlıdır. Kızak sistemi, farklı direnç değerleri ve çıktısı sağlayacak şekilde hareket eder. Diğer iki pim ise kızak sisteminin kaydığı çubuğun iki ucuna bağlıdır. Direnç elemanı ise DC olabileceği gibi AC de olabilmektedir.
Lineer cetvele benzer şekilde lineer enkoder nedir sorusunun cevabını vermek de bu ölçüm cihazlarının nerede ve nasıl kullanıldığını anlamak açısından önemlidir. Bir tür lineer cetvel olan lineer enkoder, temassız bir şekilde lineer olarak gerçekleşen hareketin mutlak değerini ölçer. Ölçümü manyetik ya da optik olarak yapabilir. Analog ölçüm yapan lineer cetvelle karşılaştırıldığında enkoder ile cetvel arasındaki en büyük fark budur. Bu enkoder modeli uygulanırken herhangi bir referans çalışmasına ya da referans değer belirlemesine gerek olmaz. Farklı ölçüm aralıkları sunan lineer enkoderler, zorlu ortamlarda kullanılacak şekilde tasarlanmıştır.
Bu enkoder türleri arasında en yaygın olarak kullanılan tür manyetik lineer enkoder olarak bilinir. Manyetik lineer enkoderin çalışma prensibi manyetik prensibe dayanmaktadır. Ölçüm temassız bir şekilde tamamlanır. Hassas ölçüm aralığı sayesinde bu lineer enkoderler farklı uygulamalarda rahatlıkla kullanılabilir.
Lineer enkoderler kullanım alanları açısından farklı alanlarda ve farklı yer alır. Kullanılan lineer enkoder türüne göre endüstrinin farklı alanlarında uygulama örneklerini görmek mümkündür. Genellikle bu ölçüm cihazları pres makinaları ve bükme makinaları başta olmak üzere manuel tezgahlar, robotik ambalajlama sistemleri, malzeme ambalajlama sistemleri, lineer yataklama sistemleri, otomasyon uygulamaları ve robotik uygulamaları gibi alanlarda sıklıkla tercih edilir. Lineer enkoder seçimi yaparken uygulamanın ve projenin doğru bir şekilde değerlendirilmesi büyük önem taşır.
Lineer cetvel nasıl çalışır sorusuna cevap vermek bu sensörlerin kullanım alanlarını değerlendirmek ve doğru uygulama alanını seçmek açısından önemlidir. Lineer cetveller genellikle çubuk aktüatörle tahrik edilir ve iç bu çubuğun ölçüm yapılacak olan nesneye bağlanması gerekir. Lineer cebirsel okuyucu olarak da bilinen lineer cetveller, hareketin ya da yer değiştirmenin oransal olarak belirli bir gerilim oluşturmasını sağlar. Bu gerilim değeri ise hareketli elektriksel bağlantıyı uyararak yer değiştirmenin ve yer değiştirme değerinin gösterilmesini sağlar. Basit bir şekilde ifade etmek gerekirse lineer cetvel bir tür potansiyel bölücü olarak çalışır.
Lineer cetveller kontak tipi ölçüm cihazları olarak bilinir. Bu nedenle ölçüm yaparken hareket eden tüm parçaların temas halinde bulunması gerekir. Ancak son yıllarda yaşanan gelişmeler sayesinde temassız lineer cetvel modelleri de popülerlik kazanmıştır. Aynı zamanda manyetik lineer cetvel ve optik lineer enkoder gibi türler de son yıllarda popülerlik kazanan modeller arasında sayılabilir. Lineer cetveller ve lineer enkoderler aynı zamanda araçlarda, tıbbi uygulamalarda, endüstriyel proseslerde, tarım makinalarında ve endüstriyel makinalarda da kullanılır.
Lineer cetvel fiyatları seçilecek olan lineer cetvel ya da lineer enkoder modeline göre farklılık göstermektedir. Farklı markaların farklı modellerinde farklı lineer cetvel fiyat seçenekleri bulmak mümkündür. Örneğin birçok durumda lineer enkoder modellerinin fiyatı lineer cetvel fiyatlarından daha yüksek olmaktadır. Aynı zamanda bazı durumlarda optik lineer enkoder fiyatları, manyetik lineer enkoder fiyatlarından daha yüksek olabilmektedir. Bunun nedeni cetvelde ya da enkoderde kullanılan malzeme ve komponent sayısı ile ürünün tasarımıdır. En güncel fiyatları öğrenmek için sipariş etmek istediğiniz ürünün sayfasında yer alan teklif iste formunu kullanabilirsiniz. Farklı ürün istekleriniz ve daha geniş kapsamlı siparişleriniz için iletişim sayfamızda bulunan sipariş formunu kullanabilirsiniz. Uzman ekibimiz taleplerinizi ve isteklerinizi değerlendirdikten sonra size en kısa sürede dönüş yapacaktır.
Türkçe
English